افسردگی، اختلال روحی روانی است که باعث احساس غم و از دست دادن علائق میشود. علائم شایع افسردگی ، شامل خلق افسرده،کندی یا تحریک پذیری، کاهش انرژی و خستگی زودرس، افزایش یا کاهش اشتهاء، اختلال خواب واحساس بی ارزشی یاگناه، افکار راجع به مرگ یا خودکشی میباشد. علت افسردگی ژنتیک و فاکتورهای محیطی میباشد. از نظر فیزیوپاتولوژی اختلال در فعالیت سروتونین سیستم عصبی مرکزی فاکتور مهم افسردگی میباشد. سایرنوروترانسمیترها مانند نور اپی نفرین، دوپامین و ال گلوتامات نیز نقش مهمی دارند(1).
هوفاریقون یا علف چای با نام علمی (Hypericum perforatum) یک گیاه علفی دائمی است که برای درمان افسردگی ملایم تا متوسط بسیار مفید میباشد. ترکیبات موثر اصلی این گیاه شامل هیپرفورین (یک فلوروگلوسینول) و هیپریسین (یک نفتودیانترون) میباشد. البته ترکیبات موثر بیولوژیک دیگری نظیر فلاونوئید و تانن نیز در این گیاه وجود دارد.
هیپریسین به طور موثری سبب مهار منوآمین اکسید از A و B میشود.
هیپرفورین موجود در این گیاه سبب مهار باز جذب سروتونین، دوپامین، نورآدرنالین، GABA و L گلوتامات میشود .مهار بازجذب سروتونین به نظر میرسد مربوط به مسیرهای هدایتی سدیم باشد و سدیم داخلی سلولی را افزایش میدهد. بلوک باز جذب سروتونین در محل سیناپس باعث کاهش علائم افسردگی میشود. هیپرفورین سبب افزایش تعداد رسپتورهای 5HT نیز میشود. مطالعات بالینی ثابت کرده است که سطح درمانی علف چای به طور مستقیم وابسته به غلظت هیپرفورین میباشد. هیپرفورین باعث القاء آنزیمهای سیتوکروم اکسیداز کبدی میشود که مهمترین آنها P 450 در کبد و دیواره و رودهها میباشد. این القاء باعث تداخلات داروئی میشود(2).
طی یک مطالعه کنترل شده بر 80 زن در سنین 60-45 که دچار افسردگی پس از منوپوز بودند اثر علف چای مورد بررسی قرار گرفت. زنان را به دو گروه 40 نفره تقسیم نمودند. گروه اول تحت درمان با 330-270 میکروگرم پروفوراتوم و گروه دوم تحت درمان با پلاسبو، روزی 3 مرتبه به مدت دوماه قرار گرفتند. در پایان مطالعه ،افسردگی 80% زنان گروه اول و 7/5% زنان گروه دوم بهبود یافته بود(3).
در یک مطالعه متاآنالیز، مجموعهای از 27 مطالعه بالینی انجام شده بر 3808 بیمار افسرده اثر درمانی هیپریکوم پرفوراتوم در مقایسه با داروهای ضدافسردگی SSRI با نتیجه (001/0 > P)به اثبات رسیده به گونهای که اثر درمانی این گیاه در مقایسه با داروهای SSRI بر افسردگی ملایم تا متوسط قابل قیاس میباشد(4).قرص پرفوران که از عصاره خشک گیاه علف چای تهیه شده است فرآورده ای موثر برای درمان افسردگیهای ملایم تا متوسط میباشد.*
