فشار خون، فشاری است که خون در دیواره ی عروق قلب وعروق خونی ایجاد میکند. این فشار به دو قسمت اصلی تقسیم میشود: فشار خون انقباضی (سیستولیک)، که زمانی است که قلب انقباض میکند، و فشار خون انبساطی (دیاستولیک)، که زمانی است که قلب استراحت میکند. به طور معمول با دو عدد اعلام میشود (برای مثال، 120/80 میلیمتر جیوه)
بعضی عوامل مثل عصبانیت، فعالیت بدنی شدید و پر بودن مثانه میتوانند به طور کاذب مقدار فشار را بالا نشان دهند. در زیر شما را با روش درست اندازهگیری فشار آشنا میکنیم:
- آرامش خود را حفظ کنید.
- کاف دستگاه را به دور بازو (بالای آرنج) ببندید.
- گوشی پزشکی را زیر کاف قرار دهید.
- پوآر (پمپ) متصل به کاف را چند بار فشار دهید تا کاف باد شود.
- وقتی گیج (دستگاه دارای عقربه و اعداد) به عدد ۲۰۰ میلیمتر جیوه رسید، با باز کردن پیچ پوآر کاف را به آرامی خالی کنید.
- با گوشی پزشکی به صداهایی که میشنوید گوش دهید. اولین صدا مربوط به فشار سیستولیک است. وقتی صداها متوقف میشوند، گیج دستگاه به شما فشار دیاستولیک را نشان میدهد.
علل فشار خون بالا
1. عوامل ژنتیک: داشتن تاریخ خانوادگی فشار خون بالا میتواند افراد را به این مشکل افزایش دهد.
2. سن: با پیشرفت سن، احتمال بالا رفتن فشار خون افزایش مییابد.
3. چاقی: افزایش وزن میتواند به افزایش فشار خون منجر شود.
4. فعالیت کم: کمفعالیتی و کمبود فعالیت ورزشی میتواند باعث افزایش فشار خون شود.
5. مصرف نمک بیش از حد: مصرف زیاد نمک ممکن است فشار خون را افزایش دهد.
6. مصرف الکل: مصرف مفرط الکل نیز میتواند باعث افزایش فشار خون شود.
7. دیابت: افراد دیابتی نیز ممکن است به فشار خون بالا دچار شوند.
8. استرس و اضطراب: استرس مداوم و اضطراب نیز میتوانند به افزایش فشار خون منجر شوند.
همچنین، برخی بیماریها و داروها نیز ممکن است باعث افزایش فشار خون شوند. مشاوره با پزشک و اجرای تغییرات سبک زندگی میتواند در کنترل فشار خون موثر باشد.
فشار خون بالا میتواند به صورت طولانی مدت به بیماریهای جدی منجر شود. برخی از بیماریها و عوارض ناشی از فشار خون بالا عبارتند از:
1. بیماری قلبی: افراد با فشار خون بالا ممکن است به بیماریهای قلبی مانند آنژین نژاده، ایسکمی قلبی و شکست قلبی مبتلا شوند.
2. سکته مغزی: فشار خون بالا میتواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد.
3. بیماری عروق کلیوی: آسیب به عروق کلیوی و اختلالات کلیوی از جمله علائم ناشی از فشار خون بالا میباشد.
4. بیماری عروق شبکیه: فشار خون بالا ممکن است باعث خسارت به عروق شبکیه چشم شود و منجر به اختلالات بینایی شود.
5. بیماری عروقی: افراد با فشار خون بالا ممکن است به بیماری عروقی مانند آترواسکلروز (ترسیب چربی در دیواره عروق) دچار شوند.
6. پوشش ناقص عروقی: افزایش فشار خون میتواند باعث آسیب به دیواره عروق شود و به پوشش ناقص عروقی منجر گردد.
7. بیماری های قلبی عروقی: فشار خون بالا میتواند به بیماریهای قلبی عروقی مانند آنژین استقامتی و انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی) منجر شود.
برای جلوگیری از این بیماریها، مهم است فشار خون را تحت نظر نگه داشته و به درمان آن پرداخت. مشاوره با پزشک و اعتنای به سبک زندگی سالم از اهمیت بالایی برخوردار است.
برخی مواد غذایی میتوانند به کنترل فشار خون کمک کنند. تغییرات در رژیم غذایی میتواند اثرات مثبتی بر فشار خون داشته باشد.
در ادامه، چند نکته مرتبط با کنترل فشار خون با مواد غذایی آورده شده است:
1. مصرف نمک محدود: کاهش مصرف نمک میتواند به کاهش فشار خون کمک کند. به جای نمک، از ادویههای گیاهی و آرایشی برای افزودن طعم به غذاها استفاده کنید.
2. مصرف پتاسیم: مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم مانند موز، خرما، انگور، خیار و سبزیجات میتواند فشار خون را کاهش دهد.
3. محدودیت مصرف الکل: مصرف متعادل الکل مهم است. مصرف زیاد الکل میتواند فشار خون را افزایش دهد.
4. غنی شدن با فیبر: مواد غذایی غنی از فیبر مانند میوهها، سبزیجات، و محصولات غله کامل میتوانند به بهبود سلامتی قلب و کاهش فشار خون کمک کنند.
5. مصرف ماهی: ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ است که ممکن است فشار خون را کاهش دهد. سعی کنید حداقل دو بار در هفته ماهی مصرف کنید.
6. کنترل مصرف قند و چربی: مصرف زیاد قند و چربی اشباع شده میتواند تأثیر منفی بر فشار خون داشته باشد.
۳. درمان خانگی
درمان پرفشاری خون به روش خانگی شامل موارد زیر میشود:
- عسل و سیاهدانه
- چای سبز و چای ترش
- گیاهان دارویی مثل سیر، پونه و نعناع
- مدیتیشن، یوگا و تمرین تنفس
- سبک زندگی فعال و ورزش منظم
- رژیم غذای حاوی غلات کامل، ماهی، میوه، سبزی و مواد غذایی کمچرب